Όλοι ξέρουμε ότι το σύστημα εκπαίδευσης στα σχολεία μας, γενικά μιλώντας, δε δίνει στα παιδιά μας όλες εκείνες τις δεξιότητες που χρειάζεται κανείς για να είναι ανταγωνιστικός στο high tech εργατικό δυναμικό της επόμενης γενιάς (αυτή τουλάχιστον είναι η γενική παραδοχή, και δε θα λογομαχήσουμε γι’ αυτό εδώ).
Αλλά είναι πολλά περισσότερα αυτά που παίζουν ρόλο στη ζωή μας πέρα από τα βασικά που μαθαίνουμε στο σχολείο.
Και εκτός αν έχουν τα παιδιά έναν εξαιρετικό δάσκαλο που είναι πρόθυμος να βγει από το κλασικό πρόγραμμα διδασκαλίας και να δώσει αυτό το κάτι παραπάνω, τα παιδιά σου τελικά δε μαθαίνουν τα κρίσιμα πράγματα που χρειάζεται να ξέρουν για τη ζωή.
Σκέψου λίγο τη δική σου εμπειρία. Όταν τελείωσες το λύκειο, ήξερες όσα χρειαζόσουν για να επιβιώσεις? Πόσο μάλλον να πετύχεις… Αν ήσουν τυχερός, ήξερες να διαβάζεις και ήξερες κάποια βασικά για την ιστορία και τα μαθηματικά. Και αν ήσουν ακόμα πιο τυχερός, είχες υιοθετήσει κάποιες καλές συνήθειες στο διάβασμα που σε βοήθησαν μετά στο πανεπιστήμιο ή το κολλέγιο.
Αλλά ήσουν προετοιμασμένος για τη ζωή? Πιθανότατα όχι, εκτός κι αν είχες γονείς που φρόντισαν να σου κάνουν αυτή τη χάρη. Στην ουσία, πολλοί από εμάς τα κάναμε μαντάρα στα πρώτα μας χρόνια σαν ενήλικες γιατί δεν είχαμε αυτές τις δεξιότητες – και πληρώνουμε τις συνέπειες ακόμα και τώρα.
Είναι μέσα στη ζωή μπορείς να πεις – να πάθεις και να μάθεις. Αλλά μπορείς επίσης να προετοιμάσεις λίγο τα παιδιά σου πριν βγουν στη δική τους ζωή. Και αν δεν μπορούμε να κάνουμε τα σχολεία να μάθουν στα παιδιά μας αυτές τις δεξιότητες, τότε ας πάμε να το κάνουμε οι ίδιοι.
Αυτό που ακολουθεί, θα έλεγα ότι είναι η βασική διδακτέα ύλη για τη ζωή, που τα παιδιά πρέπει να ξέρουν πριν ενηλικιωθούν και βγουν έξω, στον κόσμο των μεγάλων. Θα υπάρχουν πιθανόν κι άλλες δεξιότητες που μπορείτε να προσθέσετε σε αυτή τη λίστα, αλλά τουλάχιστον είναι ένα σημείο εκκίνησης.
Μια σημείωση στο πώς να διδάξετε αυτά τα πράγματα: Αυτά τα μαθήματα δε θα πρέπει να διδάσκονται με βιβλία και διαλέξεις. Μπορούν να διδαχθούν μόνο με παραδείγματα, με συζήτηση, με το να δείχνουμε στα παιδιά (ή τους εφήβους) τι εννοούμε και πώς γίνεται, και να τους επιτρέπουμε να τα κάνουν μόνοι τους (κάτω από την επίβλεψη μας για αρχή). Αφού έχετε μιλήσει στα παιδιά σας για μια δεξιότητα, τους έχετε δείξει τι και πώς να το κάνουν, και τα έχετε αφήσει να το κάνουν κάποιες φορές με την επίβλεψη σας, εμπιστευθείτε τα να το κάνουν μόνοι τους στη συνέχεια, και να μάθουν από τα δικά τους λάθη. Και μια στο τόσο, δείτε τι γίνεται και συζητήστε για ό,τι έχουν μάθει.
Οικονομικές δεξιότητες
- Αποταμίευση. Ξόδευε λιγότερα από όσα
βγάζεις. Είναι ένας τόσο απλός κανόνας, κι όμως πολύ λίγοι εικοσάρηδες το καταλαβαίνουν ή ξέρουν να το κάνουν. Μάθε στα παιδιά σου από μικρή ηλικία να βάζουν στην τράπεζα ένα μέρος των χρημάτων που παίρνουν στα χέρια τους. Ακόμα κι αν είστε καχύποπτοι με τις τράπεζες με όλα αυτά που ακούγονται αυτή την περίοδο, κάπου πρέπει να πηγαίνουν τα χρήματα που περισσεύουν. Μάθετε τους να τα βάζουν στην άκρη. Μάθετε τους πώς να βάζουν στόχο να αποταμιεύσουν ένα ποσό για κάτι που θέλουν να πάρουν και όταν φτάσουν το στόχο αυτό, πηγαίντε να αγοράσετε μαζί αυτό για το οποίο μάζευαν τα χρήματα. - Προϋπολογισμός. Πολλοί από εμάς τον τρέμουμε σαν ενήλικες, και υποφέρουμε εξαιτίας του, γιατί δεν έχουμε τις δεξιότητες και δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να κάνουμε έναν προϋπολογισμό παιχνιδάκι. Μάθετε τους απλές μεθόδους για έναν προϋπολογισμό και τα σχετικά, και δε θα έχουν πρόβλημα σαν ενήλικες. Μπορείτε να περιμένετε τα εφηβικά τους χρόνια για να κάνετε κάτι τέτοιο. Είναι κι ένας τρόπος να καταλάβουν γιατί τα απλά μαθηματικά είναι απαραίτητα.
- Πληρωμή λογαριασμών. Δώστε τους να πληρώσουν λογαριασμούς και να σας τους επιστρέψουν πληρωμένους στην ώρα τους, είτε ηλεκτρονικά είτε έξω, στον πραγματικό κόσμο. Μάθετε τους να μην καθυστερούν την πληρωμή των λογαριασμών τους – να τους πληρώνουν είτε αυτόματα είτε αμέσως μόλις έρχονται.
- Επένδυση. Τι είναι επένδυση και γιατί είναι απαραίτητη? Πώς γίνεται και ποιοι διαφορετικοί τρόποι υπάρχουν? Πώς κάνεις έρευνα για μια επένδυση? Αυτή είναι μια καλή συζήτηση με τα παιδιά σας όταν είναι στην εφηβεία.
- Ολιγάρκεια. Η ολιγάρκεια μαθαίνεται από μικρή ηλικία. Είναι καλό να ξέρουν πώς ψάχνουμε στα μαγαζιά για να βρούμε αυτό που συμφέρει καλύτερα, πώς συγκρίνουμε προϊόντα με διαφορετικές τιμές και ποιότητα, πώς κάνουμε τα πράγματα να κρατάνε περισσότερο και όχι να πηγαίνουν σύντομα χαμένα, πόσο καλύτερα είναι να μαγειρεύουμε στο σπίτι αντί να τρώμε συνέχεια έξω, και πώς να ελέγχουμε τις παρορμητικές αγορές. Όταν βγαίνουμε στα μαγαζιά και ξεφαντώνουμε ψωνίζοντας (είτε είναι Χριστούγεννα είτε οποιαδήποτε άλλη περίοδος του χρόνου) τα μαθαίνουμε ακριβώς το αντίθετο.
- Πίστωση. Αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα για πολλούς ενήλικες. Μάθετε τους να χρησιμοποιούν την πίστωση υπεύθυνα, να την αποφεύγουν αν δεν είναι απαραίτητο να γίνει, πώς να χρησιμοποιούν υπεύθυνα μια πιστωτική κάρτα, και πώς να αποφύγουν να βυθιστούν στα χρέη.
- Σύνταξη. Είναι καλύτερα να δουλέψεις σκληρά και να βγεις στη σύνταξη ή να κάνεις μίνι διαλείμματα ενδιάμεσα? Αυτή μάλλον είναι ερώτηση για εσάς, αλλά και τα παιδιά σας καλό θα είναι να ξέρουν τις επιλογές και τα συν & πλην της καθεμιάς. Να ξέρουν γιατί είναι σημαντικό να αρχίσουν όσο είναι νέοι να επενδύουν στη σύνταξη τους, και πόσο μεγάλη διαφορά μπορεί να κάνουν τα διαφορετικά είδη επένδυσης. Να ξέρουν πώς να το κάνουν αυτόματα, ώστε να γίνει πραγματικά μέρος της ζωής τους όταν μεγαλώσουν.
- Φιλανθρωπία. Μάθετε τους γιατί αυτή είναι μια σημαντική χρήση των χρημάτων τους και πώς μπορούν να το κάνουν συνήθεια. Αυτό δεν είναι μόνο οικονομικό θέμα, είναι και κοινωνικό. Δείξτε τους επίσης πώς να προσφέρουν εθελοντικά τις εργασίες τους σε ένα κομμάτι του χρόνου τους.
Δεξιότητες για τη σκέψη
- Κριτική σκέψη. Μια από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που δε διδάσκεται στο σχολείο. Στις μέρες μας, μαθαίνουμε να είμαστε ρομποτάκια, να ακούμε το δάσκαλο και να μην κάνουμε ερωτήσεις, να δεχόμαστε τι μας λένε χωρίς να σκεφτόμαστε, να είμαστε καλοί εργαζόμενοι και να κρατάμε το στόμα μας κλειστό. Αν είστε εργοδότες, μπορεί να θέλετε οι εργαζόμενοι σας να είναι κάπως έτσι. Αν είστε πολιτικοί, μπορεί να θέλετε να είναι έτσι οι πολίτες σας. Θα θέλατε όμως να είναι έτσι τα παιδιά σας? Χωρίς πεποιθήσεις, αφελείς, ανίδεοι πολίτες/εργαζόμενοι/μαθητές? Αν όχι, τότε βάλτε στη ζωή σας το ‘γιατί?’ Και τη συνήθεια να βρίσκουν την απάντηση. Η συζήτηση είναι ένας καλός τρόπος να πετύχει αυτή η δεξιότητα.
- Διάβασμα. Σίγουρα στα σχολεία μας μαθαίνουν να διαβάζουμε, αλλά τις περισσότερες φορές κάνουν το διάβασμα βαρετό. Δείξτε στα παιδιά σας τι υπέροχοι φανταστικοί κόσμοι υπάρχουν εκεί έξω. Και δείξτε τους πώς να βρίσκουν διάφορα πράγματα σε όλο τον κόσμο μέσω του Internet. Πώς να αξιολογούν αν αυτά που βρίσκουν είναι αξιόπιστα, λογικά, αντικειμενικά.
Για την επιτυχία
- Θετική σκέψη. Ενώ η κριτική σκέψη είναι
μια σημαντική δεξιότητα, σημαντικό είναι να έχεις και μια θετική ματιά για τη ζωή. Σίγουρα, μπορεί να τα θαλασσώσεις, αλλά μπορείς και να τα ξαναφτιάξεις. Μάθετε τους να βρίσκουν λύσεις αντί να παραπονιούνται. Και περισσότερο απ’ όλα, μάθετε τους να πιστεύουν στον εαυτό τους, και να κρατούν τις αρνητικές σκέψεις μακριά. - Παρακίνηση. Το κλειδί για να πετύχεις ένα στόχο δεν είναι η πειθαρχία, αλλά η παρακίνηση. Μάθετε τους πώς να παρακινούν τον εαυτό τους, με διάφορες στρατηγικές, και πόσο υπέροχο είναι όταν πετυχαίνεις ένα στόχο. Ξεκινήστε τους με μικρούς στόχους, που μπορούν να πετύχουν εύκολα, και αφήστε τους να αναπτύξουν αυτή τη δεξιότητα.
- Αναβλητικότητα. Είναι ένα πρόβλημα που όλοι μας αντιμετωπίζουμε σαν ενήλικες, το ίδιο και τα παιδιά. Εννοείται πως πρέπει να υπάρχει η ώρα που θα χαζέψουμε, θα τεμπελιάσουμε, θα κάνουμε την πλάκα μας. Όταν όμως υπάρχει κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε, πώς βάζουμε τον εαυτό μας να στρωθεί και να το κάνει? Ψαχτείτε λίγο με τους λόγους πίσω από την αναβλητικότητα, και με το πώς να τους ξεπερνάτε. Πώς να νικήσετε την αναβλητικότητα. Θα βοηθήσει κι εσάς, αλλά και τα παιδιά σας, πολύ.
- Πάθος. Ένας από τους καλύτερους τρόπους να είσαι επιτυχημένος είναι να βρεις κάτι που σε παθιάζει, και να το κάνεις για δουλειά. Να ζεις από αυτό. Τα παιδιά σας δε θα το ξέρουν από νεαρή ηλικία, αλλά θα πρέπει να τους δείξετε πώς να βρίσκουν το πάθος τους και πώς να το ακολουθήσουν. Και γιατί φυσικά είναι σημαντικό.
Κοινωνικές δεξιότητες
Αντι-ανταγωνισμός. Σαν παιδιά, μαθαίνουμε πώς να είμαστε ανταγωνιστικοί. Έτσι συμπεριφερόμαστε και στον κόσμο των μεγάλων. Αυτό οδηγεί σε πισώπλατα μαχαιρώματα, δυσαρέσκεια, αγανάκτιση και άλλα τέτοια συναισθήματα που κανείς μας δεν τα θέλει. Αντ’ αυτού, μάθετε στα παιδιά σας ότι υπάρχει χώρος για πολλούς επιτυχημένους, και ότι είναι πιο πιθανό να γίνουν επιτυχημένοι οι ίδιοι αν βοηθούν άλλους να πετύχουν επίσης, γιατί είναι πολύ πιθανό να τους βοηθήσουν κι εκείνοι με τη σειρά τους. Μάθετε τους ότι το να κάνουν φίλους και συμμάχους είναι καλύτερο από το να κάνουν εχθρούς, και πώς τελικά μπορούν να το κάνουν. Καλύτερα να μάθουν πρώτα τη συνεργασία και την ομαδική δουλειά – πριν τον ανταγωνισμό.- Συμπόνοια. Κάτι που δε μαθαίνεται καθόλου στα σχολεία. Στην ουσία, αντί να μαθαίνουν στα παιδιά πώς να είναι συμπονετικοί απέναντι στους άλλους και να προσπαθούν να απαλύνουν τον πόνο τους, τα σχολεία μας πολλές φορές τους μαθαίνουν πώς να μεγαλώσουν τον πόνο των άλλων. Μάθετε τους να βάζουν τον εαυτό τους στη θέση των άλλων, να προσπαθήσουν να τους καταλάβουν, και να βοηθήσουν να φύγει ο πόνος.
- Αγάπη. Το μεγάλο αδερφάκι της συμπόνοιας. Με τη μόνη διαφορά ότι αντί να θέλεις να απαλύνεις τον πόνο του άλλου, θέλεις να είναι ευτυχισμένος. Κρισιμότατα και τα δυο.
- Καλοί ακροατές. Μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο πώς να ακούνε? Ή πώς να μιλάνε σε κάποιον? Μάλλον γι’ αυτό και πολλοί ενήλικες δεν έχουν αυτή την κρίσιμη δεξιότητα. Μάθετε τους πώς να ακούνε πραγματικά κάποιον, να καταλαβαίνουν τι λέει, να τον συμμερίζονται.
- Συζήτηση. Πάει πακέτο με το προηγούμενο. Η συζήτηση είναι τέχνη, και αυτή η τέχνη δε μαθαίνεται στο σχολείο. Ίσα ίσα που σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά μαθαίνουν ότι είναι κακή η συζήτηση. Κι όμως, τις περισσότερες φορές η συζήτηση είναι αυτό που χρειάζεται. Συζήτηση, όχι διάλεξη. Είναι μια εξαιρετικά σημαντική κοινωνική δεξιότητα που θα έπρεπε να ξεκινά απ’ το σπίτι. Ας μάθουμε κι εμείς να κάνουμε συζήτηση με τα παιδιά μας, όχι να τους κάνουμε κήρυγμα.
Πρακτικές
- Αυτοκίνητα. Γιατί χρειάζονται τα αυτοκίνητα
(όχι, όχι για να δείχνουμε κουλ), πώς να αγοράσεις ένα πρακτικό αυτοκίνητο, πώς να το προσέχεις για να είναι σε καλή κατάσταση. Πώς δουλεύει η μηχανή, τι μπορεί να πάθει και πώς φτιάχνουμε κάτι απλό που μπορεί να χρειαστεί. Πιο απλά ακόμα, πώς να φτιάχνουν τα ποδήλατα τους. Είναι πράγματα που θα βοηθήσει να ξέρουν τα παιδιά μας, αγόρια/κορίτσια (αυτό θα έπρεπε να είναι προφανές, αλλά ήθελα και να το τονίσω). - Νοικοκυριό. Πώς φτιάχνουμε διάφορες βλάβες στο σπίτι και πώς διατηρούμε τα πράγματα σε καλή κατάσταση. Υδραυλικά, ηλεκτρικά, θέρμανση και ψύξη, βάψιμο, τον κήπο, όλα αυτά τα ωραία πράγματα. Είναι καλό να ξέρουν τα εργαλεία και τις δεξιότητες εκείνες που χρειάζεται κανείς για τη βασική συντήρηση του σπιτιού και τυχόν επιδιορθώσεις. Και πώς να ξέρουν πότε πρέπει να φωνάξουν έναν επαγγελματία.
- Καθαριότητα. Πολλοί είναι εκείνοι που μεγάλωσαν χωρίς να ξέρουν πώς να βάλουν πλυντήριο, να καθαρίσουν καλά το σπίτι, να το κρατούν καθαρό και χωρίς σαβούρα, να έχουν μια εβδομαδιαία και μηνιαία ρουτίνα για την καθαριότητα του σπιτιού. Καλύτερα να μάθουμε στα παιδιά μας όλα αυτά τα πράγματα αντί απλά να τους λέμε τι να κάνουν.
- Οργάνωση. Πώς να κρατούν οργανωμένη όλη τη χαρτούρα, να κρατούν τα πράγματα στη θέση τους, να κάνουν λίστα με τα πράγματα που πρέπει να κάνουν, πώς να βάζουν ρουτίνες, πώς να επικεντρώνονται στις σημαντικές δουλειές.
Δεξιότητες για την ευτυχία
Να είναι στο παρόν. Για κάποιο λόγο, ποτέ δε μας μαθαίνουν αυτή την εξαιρετικά σημαντική δεξιότητα όταν είμαστε παιδιά. Βέβαια αυτό που ισχύει είναι ότι όσο πιο μικροί είμαστε, τόσο πιο φυσικά συμβαίνει, το να είμαστε στο παρόν. Όσο μεγαλώνουμε, αρχίζουμε να σκεφτόμαστε για το παρελθόν και το μέλλον, και το παρόν όλο μας ξεγλιστράει. Η δεξιότητα να ζουν τα παιδιά στο παρόν, θα είναι δώρο ζωής για όλα τους τα χρόνια.- Να ευχαριστιούνται τη ζωή. Τα παιδιά δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα με αυτό. Θα τους βοηθήσει όμως στην ενήλικη ζωή τους να μάθουν από νωρίς πόσο σημαντικό είναι και πώς γίνεται. Δώστε εσείς το καλό παράδειγμα γι’ αυτό, και τα παιδιά σας θα ακολουθήσουν!
- Να βρίσκουν το σκοπό. Είτε αυτός είναι να κάνει κάποιος την οικογένεια του ευτυχισμένη, είτε να βρει το πάθος του, είτε κάτι άλλο, το να έχουμε ένα σκοπό στη ζωή μας είναι πολύ σημαντικό. Μάθετε στα παιδιά σας πόσο σημαντικό είναι και δείξτε τους πώς γίνεται.
- Να αναπτύσσουν προσωπικές σχέσεις. Ο καλύτερος τρόπος να το διδάξετε αυτό είναι αναπτύσσοντας την προσωπική σχέση με τα ίδια τα παιδιά σας πρώτα απ’ όλα. Το να βλέπουν όμως και πώς αναπτύσσεται η προσωπική σχέση των γονιών τους (μέσα στο πλαίσιο του κατάλληλου) είναι ένα μεγάλο εφόδιο για τις δικές τους σχέσεις με το αντίθετο φύλο που θα ακολουθήσουν μετά από χρόνια. Μάθετε τους πώς να αναπτύξουν τέτοιου είδους σχέσεις, μιλήστε για το πόσο σημαντικό είναι, και για το πώς να ξεπερνούν τα σκαμπανεβάσματα που σίγουρα θα υπάρξουν. Υπάρχουν και άσχημες στιγμές σε κάθε σχέση, αλλά με τις σωστές δεξιότητες, με επικοινωνία, συμβιβασμό και συμπόνοια, μπορούν να τις ξεπεράσουν.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου